karstgebieden

Karstgebieden zijn landschappen die ontstaan in oplosbare gesteenten, meestal kalksteen, maar ook dolosteen of gypsum. Door langdurige chemische verwering vormt het gesteente een netwerk van kloven, grotten en ondergrondse drainage, waardoor het reliëf vaak karstachtig is. De term karst verwijst zowel naar het gesteente als naar de bijbehorende geomorfologie.

Het karstproces begint wanneer water CO2 uit de atmosfeer en de bodem opneemt, waardoor koolzuurhoudend water calciumcarbonaat oplost. Langzaam ontstaan scheuren die uitgroeien tot ondergrondse gangen. Op het oppervlak ontstaan depressies en vlakten; grotere karstvlaktes met ondergrondse drainage worden poljes genoemd. In grotten zien we stalactieten en stalagmieten. Soms leiden ondergrondse rivieren tot bronnen aan de oppervlakte, resurgenties.

Hydrologie en kwetsbaarheid: Karstsystemen bevatten vaak snelle ondergrondse drainage en weinig oppervlaktewater, waardoor water snel kan verplaatsen en verontreiniging zich gemakkelijk verspreidt. Karstwater kan een cruciale watervoorraad zijn, maar wordt bovendien vaak lastig in kaart te brengen en te beschermen.

Verspreiding en voorbeelden: karst komt wereldwijd voor. In Europa ligt een grote concentratie langs de Dinarische karst langs de Adriatische kust, in Kroatië, Bosnië en Herzegovina en Slovenië. Wereldwijd zijn onder andere de Yucatán in Mexico, Florida in de Verenigde Staten en diverse gebieden in China en Turkije bekend om hun karstlandschappen.

Belang en beheer: karstgebieden leveren drinkwater, woningen en toerisme; ze herbergen unieke grottenecosystemen. De hydrologie maakt ze in het bijzonder kwetsbaar voor vervuiling en onttrekking. Beleid en beheer richten zich op bescherming van aquifers, monitoring, en bijstand aan duurzaam watergebruik en toerisme.