bijzonder

Bijzonder is een Nederlands woord dat zowel als bijvoeglijk naamwoord als bijwoord functioneert. Als bijvoeglijk naamwoord betekent het 'speciaal', 'opvallend' of 'niet alledaags', bijvoorbeeld: 'Dit museumstuk is bijzonder.' Het kan ook de betekenis 'speciaal bedoeld' dragen, afhankelijk van de context.

Als bijwoord heeft bijzonder de betekenissen 'in het bijzonder', 'vooral' of 'extra', bijvoorbeeld: 'Het is bijzonder druk op het station' of 'In het bijzonder wil ik u bedanken.' Het woord kan in verschillende toonregisters worden gebruikt, en de nuance hangt af van de situatie: het kan positief zijn, maar ook licht terughoudend of neutraal klinken, vooral in formele contexten.

De woordvorm is altijd één geheel, en verwante uitdrukkingen zijn onder meer 'in het bijzonder' en het zelfstandig naamwoord 'bijzonderheden', dat verwijst naar details of kenmerken. Synoniemen zijn onder meer speciaal, opmerkelijk en uitzonderlijk; tegenhangers zijn gewoon, normaal en alledaags. Bijzonder komt zowel in geschreven als gesproken taal veel voor, van informele tot formele communicatie.