speciaal

Speciaal is een Nederlands woord met meerdere functies. Als bijvoeglijk naamwoord betekent het «buitengewoon» of «uniek», en als bijwoord betekent het «in het bijzonder» of «voor een specifiek doel». Het duidt aan dat iets afwijkt van het normale of bedoeld is voor een bepaald doel. In het dagelijks taalgebruik komt speciaal veel voor in reclame, media en officiële communicatie, bijvoorbeeld in zinnen als “speciaal aanbod”, “speciaal tarief” en “speciaal gemaakt”.

Etymologie: Speciaal is verwant aan het Franse spécial en het Engelse special, beiden afgeleid van Latijns specialis. De woordvorm en betekenis zijn door de geschiedenis heen doorgevoerd in het Nederlands en verwante talen.

Gebruik en nuance: Als bijwoord kan speciaal aangeven dat iets met bijzondere aandacht gebeurt, zoals in “Dit is speciaal voor jou.” Als bijvoeglijk naamwoord past het bij de kenmerken van een product of dienst, bijvoorbeeld een “speciaal ontwerp” of een “speciaal figuur” binnen een concept. In sommige contexten kan een synoniem als bijzonder passeren, maar speciaal benadrukt vaker een onderscheidende of doelgerichte aard.

Zie ook: De termen speciaal en specifiek hangen weliswaar samen, maar hebben nuanceverschillen: speciaal wijst naar onderscheid of doel, terwijl specifiek meestal verwijst naar exacte, precieze kenmerken of doeleinden. Verwante woorden in andere talen illustreren de gemeenschappelijke romaanse wortels.