gemeenschappelijke

Gemeenschappelijke is de attributieve vorm van het Nederlandse bijvoeglijk naamwoord gemeenschappelijk en betekent ongeveer ‘gedeeld door meerdere partijen’ of ‘collectief’. Het beschrijft zaken, eigendommen, belangen of kenmerken die voor een groep mensen van toepassing zijn of door die groep gedeeld worden.

Grammaticaal gezien past gemeenschappelijke zich aan het geslacht en getal van het zelfstandig naamwoord aan. Voor de meeste definitieve vormen krijgt het -e: de gemeenschappelijke ruimte, de gemeenschappelijke belangen. Voor neutrale enkelvoudige zinnen: het gemeenschappelijke doel. Meervoud: de gemeenschappelijke eigenschappen, de gemeenschappelijke voorzieningen.

Veel voorkomende toepassingen bevinden zich in huishoudelijke en juridische contexten, maar ook in sociaal-religieuze of bestuurlijke discussies. Voorbeelden zijn onder meer de gemeenschappelijke ruimte in een appartementengebouw (gangen, hal, tuin), de gemeenschappelijke eigendom van gedeelde goederen, en de gemeenschappelijke belangen van een coalitie of gemeenschap. In beleid en recht duidt men vaak op wat “gemeenschappelijk” is ten opzichte van wat individueel is, bijvoorbeeld “gemeenschappelijke voorzieningen” of “gemeenschappelijke verantwoordelijkheid”.

Etymologisch komt het woord van het basiswoord gemeen, met de standaard S-affixering die in het Nederlands leidt tot de vorm gemeenschappelijk en de afgeleide attributieve vorm gemeenschappelijke. Verwante termen zijn onder meer gezamenlijk (in samenwerking of gezamenlijk als groep), en gedeeld (niet-uniek, door meerdere personen gebruikt).

Zie ook: gezamenlijk, gezamenlijke eigendom, gemeenschappelijke ruimte.