cryopreservering

Cryopreservering, ook wel cryopreservatie genoemd, is het proces waarbij cellen, weefsels, organen of andere biologische materialen bij extreem lage temperaturen worden bewaard. Het doel is metabolische activiteit zoveel mogelijk stil te leggen en afbraak of veroudering te voorkomen.

Er zijn twee hoofdbenaderingen: langzaam afkoelen met gecontroleerde koeling en cryoprotectants, en vitrificatie, een zeer snelle afkoeling die ijsvorming minimaliseert. Opslag vindt meestal plaats in vloeibaar stikstof bij circa -196°C of in stikstofdamp bij lagere temperaturen.

Toepassingsgebieden omvatten sperma, eicellen en embryo’s voor voortplanting, stamcellen, bloed- en DNA-monsters, en weefsels. Ook bij dier- en plantenbiobanken en in medisch-biologisch onderzoek wordt cryopreservatie veel toegepast.

Het proces omvat vaak het toedienen van cryoprotectants om osmose- en vriesbeschadiging te verminderen, gevolgd door gecontroleerd (of snelle) koelen. De opgeslagen materialen worden bewaard in cryovials of strooien en nauwkeurig geregistreerd; bij ontdooien is snelle verwarming doorgaans vereist.

Voordelen zijn lange bewaarbaarheid en behoud van functionele integriteit, maar er zijn risico’s zoals ijsvorming, osmotische schokken, cryoprotectanttoxiciteit, verontreiniging en falen van bewaarapparatuur. Niet alle materialen zijn geschikt voor cryopreservatie, en methoden blijven onderzoeksgebied.

Richtlijnen en regelgeving verschillen per land, vooral bij menselijke voortplantingsmaterialen. Verantwoording omvat toestemming, privacy en opslagduur, met controle door ethische commissies en toezichthouders.