ijsvorming

Ijsvorming is het proces waarbij ijs ontstaat op oppervlakken of in de atmosfeer doordat water bevriest of direct van waterdamp overgaat in ijs. Het komt voor onder koude omstandigheden en kan zowel in de natuur als bij menselijke activiteiten voorkomen en gevolgen hebben voor veiligheid en infrastructuur.

Er zijn meerdere vormen van ijsvorming. Rijp, ook wel hoarfrost genoemd, ontstaat wanneer waterdamp direct bevriest op oppervlakken die onder 0°C blijven, waardoor fijne kristallen zich afzetten en een wit, pluizig plaatje kan vormen. Glazij-ijs ontstaat wanneer natte, onderkoelde druppels in neerslag of in de lucht bij contact met een oppervlak onder 0°C bevriezen en een gladde, transparante ijslaag vormen. In kouder, vochtigere omstandigheden kan ook ijs uit vallende mist of druppels aan oppervlakken hechten.

Factoren die ijsvorming beïnvloeden zijn onder meer de temperatuur van de omgeving en oppervlakken, vochtigheid en aanwezigheid van vloeibaar water of waterdamp, wind en oppervlakte-eigenschappen. IJs kan zich snel op wegen, bomen, kabels en vliegtuigen voordoen, waardoor de belasting, thermische eigenschappen en gladheid veranderen en risico’s ontstaan voor verkeer, energievoorziening en luchtvaart.

Beheer en bestrijding van ijsvorming omvatten bijvoorbeeld strooien van zout of zand, mechanische verwijdering, en waar mogelijk het voorkomen van vochtopname of temperatuurschakelingen. Meteorologische voorspelling helpt waarschuwingsmaatregelen te nemen en risico’s te beperken.