Darmwerking

Darmwerking is de term voor de gecoördineerde bewegingen van het maagdarmkanaal die luminale inhoud verplaatsen, mengen en uiteindelijk afbreken en absorberen. In de dunne en dikke darm bestaan deze bewegingen uit propulsieve peristaltische golven die inhoud vooruitduwen en segmentatie die de inhoud mengt en in contact brengt met het absorptieoppervlak. Daarnaast treden patroonmatige motiliteitsaansprongen op, zoals het migrerende motorcomplex tijdens vasten, en reflexmatige activiteiten zoals de gastrocolische reflex die na een maaltijd de beweging in de dikke darm kan stimuleren.

Regulatie vindt plaats via het enterische zenuwstelsel, met de myenterische (Auerbach) en de submucosale (Meissner) plexi. Het autonome zenuwstelsel en hormonale signalen moduleren deze activiteit. Neurotransmitters zoals acetylcholine en stof P bevorderen contracties, terwijl nitric oxide en VIP remmen. Serotonine uit enterochromaffine cellen speelt een belangrijke rol bij motiliteitsreflexen en secretie. De gladde spierwand, samen met de longitudinale en circulaire spierlagen, werkt in coordinatie, met sfincters die de doorgang tussen darmsegmenten controleren.

Functie en invloeden: Darmwerking ondersteunt voortgang en menging van luminale inhoud en de contacttijd met het absorptieoppervlak, wat essentieel is voor vertering en opname van voedingsstoffen. Motiliteit wordt beïnvloed door maaltijdinname, samenstelling van voedsel, circadiane ritmes, leeftijd, stress en medicatie (bijvoorbeeld opioïden en anticholinergica), evenals de samenstelling van de darmmicrobiota. Stoornissen in darmwerking kunnen leiden tot constipatie, diarree, buikpijn of een opgeblazen gevoel, en in ernstige gevallen tot ileus. Diagnostiek kan bestaan uit anamnese, lichamelijk onderzoek en motiliteitsstudies zoals transitmetingen en motilietesten; behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak en kan leefstijlaanpassingen, laxerende middelen, prokinetica, antispasmodica of zeldzame operatieve opties omvatten.

Terminologie en context: In de Nederlandse medische literatuur is darmwerking een kernbegrip binnen de gastro-enterologie en verwijst het naar de functionele aspecten van de darmmotiliteit die samenhangen met spijsvertering en absorptie.