spierwand

Spierwand is een medische term die verwijst naar de spierlaag van een hol organ of vat. In veel toepassingen is de spieraavordien de middelste wandlaag die mucosa en serosa of adventitia scheidt van de buitenzijde. Bij bloedvaten vormt de spierwand bijvoorbeeld deel van de tunica muscularis (in de wanden van slagaders en aders ligt hierin de gladde spier).

Samenstelling en variatie. Bij de meeste holle organen bestaat de spierwand uit gladde spiervezels die meestal in twee kernlagen zijn gerangschikt: een binnenste circulaire laag en een buitenste longitudinale laag. Bij sommige delen van het maagdarmkanaal kunnen extra spierlagen voorkomen, bijvoorbeeld een oblique spierlaag in de maag. De slokdarm bevat aan het begin skeletspierweefsel, terwijl het grootste deel daarna uit glad spierweefsel bestaat.

Innevring en vasculaire ondersteuning. De spierwand wordt primair aangestuurd door het autonome zenuwstelsel, met controle via het enterische zenuwstelsel in het maagdarmkanaal. De bloedtoevoer aan de spierwand berust op de lokale bloedvaten en, bij grotere vaten, op de vasa vasorum die de spierlaag van bloed voorzien.

Functie. De belangrijkste taken van de spierwand zijn het reguleren van de lumenomtrek en conductie van bewegingen zoals peristaltiek en segmentatie in het maagdarmkanaal, of vasoconstrictie en vasodilatatie in bloedvaten. Hiermee wordt transport, drukregeling en onderhoud van de weefseldruk ondersteund.

Clinical notes. Veranderingen in de spierwand kunnen motiliteitsstoornissen, obstructies of hypertrofie veroorzaken, zoals bij pylorusstenose of andere dysmotiliteitsziekten. De term wordt breed gebruikt voor de spierlaag in verschillende organen en vaten.