bloedtoevoer

Bloedtoevoer is het proces waarbij bloed door bloedvaten naar weefsels stroomt, zodat zuurstof en voedingsstoffen kunnen worden afgeleverd en afvalstoffen kunnen worden verwijderd. De snelheid en hoeveelheid hangen af van het hartritme en circulerend volume, de werking van slagaders en arteriolen, en de totale vaatweerstand. Een stabiele bloedtoevoer is essentieel voor de stofwisseling, vooral in organen met hoge metabolische eisen zoals de hersenen en het hart.

Regulatie gebeurt op meerdere niveaus. Autoregulatie houdt in belangrijke organen de bloedstroom relatief constant ondanks schommelingen in de bloeddruk. Plaatselijke signalen zoals kooldioxideconcentratie, pH en adenosine beïnvloeden de diameter van de arteriolen. Neurovasculaire koppeling en hormonale invloeden passen de stroming aan bij toenemende activiteit. De microcirculatie regelt de uitwisseling van zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen op weefsniveau.

Ziekten die de bloedtoevoer verstoren kunnen leiden tot ischemie en weefselschade. Oorzaken zijn onder meer atherosclerose, trombose en plotselinge bloeddrukdaling. Klinisch voorkomende voorbeelden zijn een myocardinfarct, beroerte en perifere vaatziekte. Tekorten aan bloedtoevoer kunnen leiden tot functieverlies van het getroffen weefsel; overmatige of onbehoorlijke bloedtoevoer kan ook schadelijk zijn bij bepaalde aandoeningen.

Diagnostiek en monitoring omvatten Doppler-ultrageluid, perfusie-imaging (CT of MRI) en arteriografie. Transcraniële Doppler kan cerebrale stroomsnelheden meten. Behandeling richt zich op het herstellen van bloedtoevoer en het voorkomen van recidieven, met medicijnen zoals antiplatelet- en anticoagulantia, statines, leefstijlaanpassingen en, indien nodig, revascularisatie (angioplastie met stent of bypass).

Onderzoek richt zich op betere inzichten in microcirculatie, verbeterde beeldvorming en herstel na weefselschade.