arteriolen

Arteriolen zijn de kleine bloedvaten die uit slagaders ontstaan en uitmonden in capillairnetwerken. Met een diameter van ongeveer 10 tot 100 micrometer vormen zij de belangrijkste overgang tussen arteriën en capillairen en spelen zij een cruciale rol bij de regulatie van weefselperfusie en perifere weerstand.

Structuur en samenstelling: de wanden van arteriolen bestaan uit een endotheel beklede tunica intima en een middelste spierlaag (tunica media) die redelijk sterk ontwikkeld is in vergelijking met kleinere capillairen. Deze gespierde wand maakt vasoconstrictie en vasodilatatie mogelijk, waardoor de diameter en de bloedstroom gewijzigd worden. Sommige arteriolen, met name pre-capillaire arteriolen, bevatten korte segmenten met sfincters die de bloedstroom naar specifieke capillairbedden direct kunnen controleren.

Regulatie: de tonus van arteriolen wordt beïnvloed door het autonome zenuwstelsel (voornamelijk het sympathische systeem) en door lokale factoren zoals stikstofoxide (NO), endotheline, prostaglandinen en kooldioxide. Daarnaast spelen de metabole toestand van het weefsel en de myogene respons een rol. Door deze regulatie dienen arteriolen als een belangrijkste bron van perifere weerstand en bepalen zij mee de bloeddruk en de verdeling van bloed door het lichaam.

Pathologie en klinische relevantie: arteriolen kunnen beschadigd raken bij aandoeningen zoals hypertensie, diabetes mellitus en arteriolosclerose. Dit kan leiden tot verminderde microperfusie in organen zoals nieren en ogen en draagt bij aan microvasculaire complicaties.

Zie ook: capillairen, slagaders.