weerstand

Weerstand is een term met meerdere betekenissen die verband houden met tegenwerking of tegenwerkende kracht. In algemene zin verwijst het naar de mate waarin een systeem, stof of persoon een proces, stroom of beweging tegenhoudt of bemoeilijkt. De term wordt in de natuurkunde, techniek, biologie en sociale wetenschappen gebruikt.

In de elektriciteit is weerstand een eigenschap van een materiaal of component om elektrische stroom te beperken. De eenheid is de ohm (Ω). De relatie tussen spanning, stroom en weerstand wordt beschreven door de wet van Ohm: V = I × R. Een weerstand kan in serie of parallel worden geplaatst. De weerstand van een draad hangt af van materiaal, lengte en dwarsdoorsnede: R = ρ × (L/A). Bij metalen stijgt de weerstand vaak met temperatuur (temperatuurcoëfficiënt). Weerstanden vinden toepassingen in spanningsdeling, ruisbeperking en sensoren.

In de mechanica en stromingsleer verwijst weerstand ook naar tegenwerkende krachten zoals luchtweerstand, wrijving en andere remmende krachten die beweging belemmeren en energie doen vrijkomen. De grootte hangt af van snelheid, vorm en het medium.

In sociale en historische context verwijst weerstand naar verzet tegen onderdrukking of bezetting. Het omvat zowel georganiseerde verzetsbewegingen als individueel verzet, zoals hinderlijke handelingen, onderduik en publicatie van illegale informatie. In de Tweede Wereldoorlog werkte het Nederlandse verzet aan het ondermijnen van de bezetting, het beschermen van slachtoffers en het verspreiden van illegale berichtgeving.

In biologie en geneeskunde verwijst weerstand naar de veerkracht van organismen tegen ziekten of bestrijdingsmiddelen, zoals antibioticaresistentie en pesticidenresistentie. Deze vormen van weerstand compliceren behandeling en landbouw en vragen om aangepaste beheerstrategieën.