Wereldoorlog

Wereldoorlog is een term die wordt gebruikt voor twee grootschalige conflicten met wereldwijde betrokkenheid in de twintigste eeuw: de Eerste Wereldoorlog (1914–1918) en de Tweede Wereldoorlog (1939–1945). Beide oorlogen brachten enorme verliezen teweeg en hadden een blijvende invloed op de moderne geschiedenis.

Oorzaken en kenmerken: de oorlogen ontstonden uit een complexe combinatie van nationalisme, militarisme, allianties en imperialistische rivaliteit, alsmede crises die de internationale orde onderminden. Het oorlogsgeweld verspreidde zich over vrijwel alle continenten en zeeën, en werd gesteund door technologische vernieuwing zoals moderne wapens, vliegtuigen, tanks en massale mobilisatie. In de Tweede Wereldoorlog werd bovendien grootschalige onderdrukking en genocide toegepast en werd de oorlog op verschillende fronten in beide werelddelen uitgevochten.

Gevolgen: de conflicten verwoestten steden, kostten miljoenen mensenlevens en veranderden de wereldkaart. Het einde van oud-imperiale machten, de opkomst van nieuwe staten en de oprichting van internationale organisaties speelden een centrale rol. De Volkenbond werd opgericht na de Eerste Wereldoorlog, en na de Tweede Wereldoorlog ontstonden de Verenigde Naties. Economische gevolgen, sociale veranderingen en de dekolonisatie van vele koloniën tekenden de tweede helft van de eeuw.

Nalatenschap: de wereldoorlogen hebben de internationale orde, rechtsnormen en het gebruik van geweld in staatsbeleid diep beïnvloed. Ze leidden tot institutionele samenwerking, grensoverschrijdende veiligheid en de evolutie van mensenrechten en oorlogsrecht, evenals tot verschuivingen in regionale betrekkingen en ideologische tegenstellingen die de Koude Oorlog vormgaven.