motilietesten

Motilietesten, ook wel motiliteitsonderzoek genoemd, is een groep laboratoriumtechnieken die wordt gebruikt om de beweeglijkheid van micro-organismen vast te stellen. Het doel is om motiele van niet-motiele soorten te onderscheiden, wat behulpzaam is bij identificatie en differentiatie in klinische en milieuproeven.

Principes: veel bacteriën bewegen zich voort door flagellen of andere locomotieapparaten; dit bewegende vermogen laat zich onder verschillende omstandigheden zien. In semi-vaste of vloeibare media met een lage agarconcentratie kan bewegende celmassa zich verspreiden vanuit de inoculatiezone. Natte preparaten of hanging drops maken directe microscopische observatie mogelijk, waarbij motiele cellen duidelijke bewegingspatronen vertonen. In motiliteits- of indiffusieplaatjes ontstaat bij motiele organismen diffuus verspreide groei, terwijl niet-motiele organismen beperkt blijven tot de inoculatielijn.

Methoden: natte preparaten en hanging drops voor directe observatie onder microscoop; motiliteitplaatjes met lage agar (ongeveer 0,4–0,5%) voor illustratie van diffuse groei; Motility Test Medium (MTM) of vergelijkbare media met indicatoren kunnen de beweging visueel maken.

Interpretatie: diffuse groei buiten de inoculatiezone wijst op motiliteit; beperkte, lineaire groei rondom de inoculatie wijst op niet-motiel.

Toepassingen: voor differentiatie van motiele en niet-motiele Enterobacteriaceae (bijv. Salmonella meestal motiel, Shigella vaak niet motiel), maar ook in voedselveiligheid en milieuonderzoek.

Beperkingen: resultaten kunnen variëren met temperatuur, voedingsbodem en tijd; sommige organismen vertonen traag of conditioneel motiliteit; interpretatie kan afhankelijk zijn van de gebruikte methode en ervaring. Veiligheid: uitgevoerd volgens lokale biosafety-richtlijnen.