zenuwprikkeling

Zenuwprikkeling is een term die in de medische literatuur wordt gebruikt om een onaangename sensorische ervaring te beschrijven die vaak onder paresthesieën valt. Het betreft meestal een prikkelend, tintelend of gevoelloos gevoel alsof er elektrische prikjes of draden door de huid gaan. Zenuwprikkelingen kunnen overal in het lichaam voorkomen, maar komen het vaakst voor in de handen, voeten of de ledematen.

Oorzaken zijn uiteenlopend en kunnen tijdelijk of chronisch van aard zijn. Veelvoorkomende oorzaken zijn samendrukkende zenuwen door letsel of aandoeningen zoals carpaal­tunnelsyndroom, hernia van de tussenwervelschijf of rugproblematiek. Daarnaast spelen aandoeningen die de zenuwen aantasten een rol, zoals diabetes mellitus met perifere neuropathie, vitamine B12-tekort, alcoholmisbruik en lever- of nierziekten. Infecties (bijvoorbeeld herpes zoster, oplopend tot postherpetische neuralgie), auto-immuunziekten (zoals multiple sclerose) en sommige medicijnen (chemotherapie, bepaalde antibiotica) kunnen eveneens zenuwprikkelingen veroorzaken. Soms ontstaat het zonder duidelijke oorzaak.

Symptomen variëren van mild tot hevig en kunnen gepaard gaan met branderigheid, gevoeligheid voor aanraking of spierzwakte. Diagnostiek richt zich op de voortkomende klachten, lichamelijk onderzoek en aanvullende testen zoals bloedonderzoek, zenuwgeleidingstesten of beeldvorming om de onderliggende oorzaak vast te stellen.

Behandeling gaat uit van de oorzaak en kan bestaan uit het behandelen van de basisziekte, pijnstillers, anticonvulsiva of antidepressiva voor neuropathische pijn, fysiotherapie en leefstijlaanpassingen. Preventie draait om het beheersen van risicofactoren, zoals diabetes, alcoholgebruik en vitamine-tekorten, en tijdig medische evaluatie bij aanhoudende of verergerende klachten.