urinezuurbeheersing

Urinezuurbeheersing verwijst naar het voorkomen en behandelen van hyperuricemie en de daarmee samenhangende aandoeningen zoals jicht en nierstenen. Urinezuur is een afbraakproduct van purines en normaal gesproken soms in lage mate aanwezig in het bloed. Wanneer de serumspiegel te hoog wordt, kunnen kristallen ontstaan in gewrichten en nieren, wat pijnlijke aanvallen en complicaties kan veroorzaken. Het doel van urinezuurbeheersing is het verlagen en stabiliseren van de urinezuurspiegels en het voorkomen van symptomen en schade.

Oorzaken van hyperuricemie zijn onder meer een verhoogde productie van urinezuur, verminderde uitscheiding via de nieren of een combinatie van beide. Risicofactoren zijn onder meer overgewicht, een dieet rijk aan purines (zoals orgaanvlees en vis), alcoholconsumptie (vooral bier), suikerhoudende dranken en bepaalde medicijnen. Diagnose gebeurt meestal via een bloedsample voor serum urinezuur; aanvullende onderzoeken kunnen bestaan uit beeldvorming of urineanalyse afhankelijk van de klinische situatie.

Behandelingsstrategie bestaat uit leefstijlaanpassingen en medicatie. Leefstijlmaatregelen: gewichtsverlies bij overgewicht, een dieet met minder purines, matiging van alcohol en fructose, voldoende vochtinname en regelmatige lichaamsbeweging. Medicatie kan uricostopperend werkende therapieën omvatten, zoals allopurinol of febuxostat die de productie van urinezuur verlagen, en uricosurische middelen zoals probenecid die de uitscheiding verhogen. In refractaire gevallen kan pegloticase worden overwogen. Bij de start van urinezuurverlagende therapie kan preventieve behandeling met colchicine of een NSAID worden gegeven om jichtaanvallen te voorkomen. Doelstelling voor serum urinezuur ligt meestal onder 360 μmol/L (ongeveer 6 mg/dL).

Monitoring en veiligheid: regelmatige controles van urinezuur, nierfunctie en leverwaarden; dosisaanpassingen bij nierfunctiestoornissen; sommige genetische factoren kunnen de keuze voor medicatie beïnvloeden (bijv. allopurinol-veiligheid in specifieke populaties).