nierfunctie

Nierfunctie verwijst naar de rol van de nieren bij het handhaven van de stofwisseling en de vloeistofbalans. De nieren filtreren het bloed, verwijderen afvalstoffen en overtollig vocht, en regelen zouten, zuurgraad en bloeddruk. Ze produceren ook hormonen zoals renine en erythropoëtine en zetten vitamine D om in calcitriol.

De belangrijkste maatstaf voor nierfunctie is de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR). Die wordt geschat met eGFR uit serumcreatinine, leeftijd, geslacht en soms ras. Een normaal eGFR ligt meestal boven 90 ml/min/1,73 m2. CKD ontstaat als het eGFR gedurende minstens drie maanden <60 of bij aanzienlijke albuminurie. Er zijn ook klinische aanwijzingen via beeldvorming of een nierbiopsie.

AKI is een plotselinge daling van de nierfunctie, vaak door een daling in de bloedtoevoer, problemen bij de afvoer of toxische stoffen. CKD kent vaak een langzaam verlopende diagnose. Belangrijke risicofactoren zijn diabetes en hoge bloeddruk; ook glomerulonefritis, polycystische nierziekte en leeftijd spelen een rol.

CKD wordt in stadia 1 tot 5 ingedeeld op basis van eGFR, met aanvullende bevindingen zoals albuminurie. Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak, bloeddrukcontrole (vaak met RAAS-remmers), dieet en correctie van elektrolyten en zuur-base evenwicht. Bij eindstadige nierziekte kan dialyse of niertransplantatie nodig zijn.

Preventie omvat een gezonde levensstijl, goede controle van diabetes en hypertensie en het vermijden van nefrotoxische middelen.