niertransplantatie

Niertransplantatie is een chirurgische ingreep waarbij een beschadigde of falende nieren worden vervangen door een gezonde nier van een donor. Een getransplanteerde nier kan in veel gevallen functioneren zonder dialyse. Niertransplantatie is meestal aangewezen bij eindstadium nierinsufficiëntie wanneer conservatieve behandeling, zoals medicatie en dialyse, niet (voldoende) effectief zijn.

Donoren kunnen levende of overleden (cadaver) zijn. Een levende donor is vaak een familielid of vriend van de ontvanger; een overleden donor levert een nier via orgaandonatie na overlijden. Voorwaarde is medische geschiktheid en afstemming van ABO-bloedgroep en HLA-compatibiliteit. Een uitgebreide beoordeling door een transplantteam bepaalt of zowel donor als ontvanger geschikt zijn en of ze zonder ernstige risico's kunnen deelnemen.

Voorbereiding omvat evaluatie van patiënt en donor, psychologische begeleiding en preoperatieve testen. De transplantatie gebeurt meestal via een incisie in de lies en de nier wordt geplaatst in de iliacale fossa. De donor nier wordt aan de bloedvaten van de ontvanger bevestigd en de urineleider wordt met de blaas verbonden. De ontvanger krijgt immunosuppressieve medicijnen na de operatie ter preventie van afstoting, vaak een combinatie van tacrolimus of cyclosporine, mycophenolaat mofetil en prednison.

Na de operatie is observatie op de afdeling enkele dagen nodig. Mogelijke risico's zijn afstoting van de transplante nier, infectie, bloedingen, urineloze of lekkages, en complicaties aan de bloedvaten. Langdurige immunosuppressie vergroot het risico op infecties en andere bijwerkingen. Levenslange follow-up is noodzakelijk, met monitoring van nierfunctie, bloeddruk en bloedchemie.

Uitkomsten zijn over het algemeen gunstig, vooral bij levende donoren. Een niertransplantatie biedt vaak betere kwaliteit van leven en langetermijnprognose dan dialyse, maar hangt af van factoren zoals donorkwaliteit, comorbiditeiten en naleving van medicijnen. Ethiek en donorwelzijn worden bewaakt via zorgvuldige screening en informed consent.