prehabilitatie

Prehabilitatie is een verzamelnaam voor voorbereidende interventies die vóór een operatie plaatsvinden om de fysieke, functionele en mentale reserve van een patiënt te vergroten, met als doel perioperatieve complicaties te verminderen en sneller te herstellen.

De kern van prehabilitatie is multimodaliteit: fysieke training (kracht- en uithoudingsbelasting), optimalisatie van de voeding (adequate eiwitinname, herstel van ondervoeding), stoppen met roken en vermindering van alcoholgebruik, en psychologische ondersteuning of coaching.

Er bestaan ook minder uitgebreide, unimodale vormen zoals alleen een trainingsprogramma. Doel is vaak om functionele capaciteit en spiermassa te behouden, cardiorespiratoire conditie te verbeteren en cognitieve of angstgerelateerde factoren te adresseren.

Typische timing is enkele weken vóór de operatie; de duur varieert van 2 tot 8 weken afhankelijk van de ingreep en de gezondheidstoestand. Prehabilitatie kan plaatsvinden in klinische centra, via huisbezoeken of tele-revalidatie.

Populaties die mogelijk baat hebben zijn oudere patiënten, mensen met chronische ziekten, ondervoeding of obesitas, en patiënten gepland voor ingrepen met hoog risico op complicaties zoals colorectal, orthopedische of cardiothoracale chirurgie.

Bewijzen: systematische reviews tonen mogelijk verkorte opnameduur en minder complicaties, maar resultaten variëren en methodologische verschillen belemmeren generalisatie. Meer onderzoek en gestandaardiseerde protocollen zijn nodig.

Verband met revalidatie: prehabilitatie vindt plaats vóór de operatie; revalidatie is gericht op herstel na de ingreep.