ondervoeding

Ondervoeding is een aandoening veroorzaakt door een langdurig tekort aan voeding of een slechte opname ervan, waardoor het lichaam minder reserves heeft en de gezondheid achteruitgaat. Het kan zich uiten in ongewild gewichtverlies, verlies van spiermassa en een tekort aan vitamines en mineralen. De ernst varieert van subtiel tot ernstig en het risico is groter bij kinderen, ouderen en bij mensen met chronische ziekten.

Oorzaken en vormen: Ondervoeding kan ontstaan door onvoldoende voedselinname, verhoogde behoefte of verminderde opname (malabsorptie). Acute ondervoeding ontstaat snel, bijvoorbeeld na ziekte of in crisissituaties; chronische ondervoeding ontwikkelt zich over maanden tot jaren. Bij ernstige gevallen kunnen vormen als kwashiorkor en marasmus optreden, vooral bij kinderen.

Symptomen en gevolgen: Tekorten aan eiwitten, vetten en micronutriënten kunnen leiden tot vermoeidheid, spierzwakte en langzamer herstel. Het immuunsysteem raakt verzwakt, groei en ontwikkeling kunnen achterblijven bij kinderen, en er ontstaan vaak bloedarmoede, wondgenezingstoornissen en verhoogde vatbaarheid voor infecties.

Diagnose en behandeling: Screening vindt plaats bij kwetsbare populaties; diagnostiek omvat het monitoren van gewicht, lengte en lichaamsmassa (bij kinderen ook MUAC), en bloedonderzoek. Behandeling richt zich op onderliggende oorzaken en omvat geleidelijke, eiwit- en calorierijke voeding; behandeling van tekorten met suppletie; en maatregelen om refeeding syndrome te voorkomen. Ernstige gevallen vereisen vaak ziekenhuiszorg.

Preventie en prognose: Verbeteren van voedselzekerheid, voedingstraining en tijdige screening helpen ondervoeding te voorkomen. Met passende behandeling is de prognose vaak goed, maar zonder behandeling kan ondervoeding leiden tot blijvende schade en verhoogde sterfte.