leveraandoening

Een leveraandoening is elke aandoening die de lever aantast, een orgaan dat betrokken is bij stofwisseling, galproductie en ontgiftiging. Leveraandoeningen vormen een breed gebied en variëren van licht tot ernstig. In veel gevallen verlopen ze zonder duidelijke symptomen in de vroege stadia.

Veelvoorkomende oorzaken zijn virale hepatitis (A, B en C) en auto-immuun hepatitis, leververvetting (NAFLD/NASH), alcoholische leverziekte en cirrose. Minder vaak voorkomende oorzaken zijn erfelijke aandoeningen zoals hemochromatose en Wilson’s ziekte, medicijn- of toxine-gerelateerde leverbeschadiging en leverkanker (hepatocellulair carcinoom).

Symptomen kunnen ontbreken totdat leverfunctie aangetast raakt. Bij optreden kan men vermoeidheid, verlies van eetlust, geelzucht, donkere urine, pijn of vol gevoel rechtsboven in de buik en vochtophoping ervaren. In gevorderde leverziekte kunnen verwardheid en veranderingen in bewustzijn optreden (hepatische encefalopathie).

Diagnose gebeurt door een combinatie van medische voorgeschiedenis, lichamelijk onderzoek en laboratoriumtesten (leverfunctietesten zoals AST/ALT, ALP, GGT en bilirubine), beeldvorming (echografie, CT, MRI) en soms leverbiopsie. Niet-invasieve technieken zoals elastografie kunnen fibrose beoordelen.

Behandeling is afhankelijk van de oorzaak en omvat leefstijlmaatregelen (stoppen met alcohol, gewichtsverlies bij NAFLD), behandeling van virale hepatitis, immunosuppressieve medicijnen bij auto-immuun hepatitis en zorg voor complicaties. Bij ernstig leverfalen kan levertransplantatie noodzakelijk zijn.

Preventie omvat vaccinaties tegen hepatitis A en B, beperking van alcoholgebruik, bestrijding van obesitas en diabetes, en veilige zorg- en injectiepraktijken. Prognose varieert; tijdige diagnose en behandeling verbeteren het verloop, maar leverziekten kunnen leiden tot cirrose, leverfalen en leverkanker.