levertransplantatie

Levertransplantatie is een chirurgische ingreep waarbij een zieke lever wordt vervangen door een gezonde lever van een donor. Het doel is leverfunctie te herstellen bij ernstig leverfalen of leverziekte die niet adequaat met andere behandelingen kan worden hersteld.

Indicaties zijn onder meer eindstadium leverziekte door levercirrose met complicaties, en selectieve gevallen van leverkanker die binnen vastgestelde criteria passen. De wachttijd en prioriteit worden doorgaans bepaald aan de hand van de MELD-score.

Er bestaan twee hoofdtypen donaties: levertransplantatie van een overleden donor (DDLT) en levertransplantatie met een lever- of leverlob van een levende donor (LDLT). LDLT vereist meestal een gezonde levende donor en de lever kan zich gedeeltelijk herstellen.

Tijdens de operatie wordt de zieke lever verwijderd en een donorlever of -lob geplaatst, waarna de bloedvaten en galgangen worden aangesloten. LDLT gebruikt vaak een partiële graft die geleidelijk in volume toeneemt door regeneratie.

Na de ingreep volgt een ziekenhuisopname met immunosuppressie om afstoting te voorkomen, meestal met tacrolimus of cyclosporine aangevuld met prednison. Patiënten lopen risico’s op infecties, bloedingen en complicaties aan galwegen of bloedvaten.

Uitkomsten variëren per patiënt en centrum, maar met moderne zorg is de langetermijnoverleving voor veel ontvangers aanzienlijk beter dan zonder transplantatie. Graftfalen, afstoting en infecties blijven belangrijke risico’s.

Ethiek en beleid rondom leverdonatie richten zich op schaarste van organen, eerlijke toewijzing en donorveiligheid. Zowel DDLT als LDLT vergen zorgvuldige screening en zorgvuldig geïnformeerde toestemming.

De eerste succesvolle levertransplantatie werd in 1967 uitgevoerd door Dr. Thomas Starzl.