adequaat

Adequaat is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat betekent dat iets voldoet aan de gestelde eisen, geschikt is voor het doel of op enough niveau functioneert. Het kan verwijzen naar middelen, reacties, maatregelen of handelen die geschikt en bevredigend zijn in een gegeven situatie. Als bijwoord kan adequaat ook betekenen op een juiste, passende manier, bijvoorbeeld in de zin van adequaat reageren.

Etymologie en verwantschap: adequaat komt uit het Franse adequat (of via het Franse adéquat) en is afgeleid van het Latijnse adequatus, wat zo veel betekent als passend gemaakt of gelijkgemaakt. In het Nederlands wordt het vooral in formele, vakmatige of bureaucratische taal aangetroffen, maar is ook in het dagelijks taalgebruik gebruikelijk geworden.

Gebruik en nuances: adequaat wordt vaak toegepast als alternatief voor toereikend of geschikt, met de nuance dat het daadwerkelijk voldoet aan vereisten of normen. Het wordt zowel als attributief bij een zelfstandig naamwoord gebruikt (adequate middelen, adequaat plan) als predicatief (de maatregelen zijn adequaat). Het woord heeft een neutrale connotatie en wijst op voldoende kwaliteit of geschiktheid zonder overdreven positief te zijn. In sommige contexten kan adequaat sterker of formeler klinken dan toereikend of voldoende.

Synoniemen en tegenstellingen: synoniemen zijn toereikend, geschikt, passend, voldoende. Tegenstellingen zijn onvoldoende, ontoereikend, ongeschikt. In juridische of beleidscontexten wordt vaak gesproken over “adequate maatregelen” of “adequaat handelen.” In het Engels wordt adequaat vertaald als adequate of adequately.