elektrificatie

Elektrificatie is het proces waarbij systemen, infrastructuur en toepassingen worden voorzien van elektrische energie of elektrisch aangedreven technologie. Het begrip wordt op verschillende schaalniveaus gebruikt, van de elektrificatie van elektriciteitsnetwerken in dorpen en steden tot de overgang naar elektrische aandrijving in transport en verwarming. Doel is meestal minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, schonere lucht en betere efficiëntie.

In de elektriciteitssector omvat elektrificatie de aanleg en modernisering van generatie, hoog- en middenspanningsnetten, en distributie-infrastructuur die elektriciteit bij consumenten en bedrijven brengt. In de transportsector betekent elektrificatie de inzet van elektrische aandrijving voor voertuigen zoals treinen, trams en elektrische bussen, en uiteindelijk personenauto's, waarvoor laadinfrastructuur nodig is. Daarnaast wordt verwarming en proceswarmte in gebouwen en industrie steeds vaker elektrisch gemaakt.

Historisch gezien begon grootschalige elektrificatie in de negentiende eeuw en werd in de twintigste eeuw versterkt door urbanisatie, industrialisatie en nationale infrastructuurprogramma's. In veel landen gaat de modernisering van het netwerk hand in hand met de opwekking van duurzame elektriciteit en de ontwikkeling van slimme netten en opslag. De huidige omwenteling naar decarbonisatie versnelt investeringen in langeafstandstransport, netverzwaring en decentrale opwekking.

Uitdagingen bij elektrificatie zijn onder meer hoge investeringskosten, de behoefte aan betrouwbare netten, regulering en planning, en zorgen over milieueffecten en maatschappelijke acceptatie bij de aanleg van infrastructuur. Tegelijk biedt elektrificatie kansen voor economische ontwikkeling, lagere emissies en verbeterde luchtkwaliteit, mits tijdig en adequaat beleid, samenwerking tussen sectoren en voldoende flexibiliteit in de energiewaardeketen.