industrialisatie

Industrialisatie is het proces waarbij een economie van een agrarische en ambachtelijke basis overgaat naar een industriële economie met grootschalige productie, fabrieken en mechanisatie. Het omvat technologische vernieuwing, veranderingen in arbeid en een verschuiving in infrastructuur en organisatiemodellen die de productie en welvaart beïnvloeden.

De eerste industriële revolutie begon in de late 18e eeuw in Groot-Brittannië en verspreidde zich daarna snel naar continentaal Europa en Noord-Amerika. Door de toepassing van stoomkracht, mechanisatie van textiel en later elektriciteit groeide de productiviteit aanzienlijk. In de loop van de 19e eeuw werd industrialisatie wereldwijd, met regionale variaties in tempo en beleid.

Belangrijke kenmerken zijn mechanisatie van productieprocessen, het fabriekssysteem, arbeidsdeling en de opkomst van infrastructuur zoals kanalen en spoorwegen. Economische groeidynamiek werd gevoed door kapitaalinvesteringen en technologische innovatie, waardoor steden uitgroeiden en arbeidsmarkten veranderden. Deze transitie ging gepaard met sociale veranderingen, vakbeweging en overheidsmaatregelen op het gebied van arbeidsvoorwaarden en volksgezondheid.

De gevolgen zijn gemengd: economische vooruitgang en modernisering, maar ook milieu-impact en sociale ongelijkheid. In veel regio’s leidde industrialisatie tot veranderende economische verhoudingen en soms tot de-industrialisatie en transities naar dienstensectoren. In moderne context blijft industrialisatie een relevant referentiekader voor technologische verandering, regionale ontwikkeling en beleid, vooral waar automatisering, digitalisering en globalisering de productie raken.