luchtkwaliteit

Luchtkwaliteit verwijst naar de toestand van de buitenlucht en naar de concentraties verontreinigende stoffen in de atmosfeer. Het begrip omvat zowel de aanwezigheid van stofdeeltjes als van gassen en de invloed van weersomstandigheden op de verspreiding ervan. Een betere luchtkwaliteit draagt bij aan gezondere longen, minder symptomen bij astma en minder stress voor ecosystemen.

Belangrijke verontreinigende stoffen zijn fijn stof (PM2.5 en PM10), stikstofoxiden (NOx zoals NO2), ozon (O3), koolmonoxide (CO), zwaveldioxide (SO2) en vluchtige organische stoffen. Daarnaast kunnen ammoniak en andere vluchtige stoffen bijdragen aan luchtverontreiniging. De actuele kwaliteit wordt vaak uitgedrukt in een luchtkwaliteitsindicator of een luchtafwaarderingsindex en de Europese Unie hanteert grenswaarden en dags- en jaargemiddelden.

Monitoring gebeurt via landelijke meetnetten, gecombineerde modellen en soms satellietgegevens. Bij slechte luchtkwaliteit adviseren overheden en gezondheidsdiensten kwetsbare groepen om buitenactiviteiten te beperken en binnen te blijven. De luchtkwaliteit wordt gereguleerd door Europese richtlijnen (zoals 2008/50/EG) en nationale wetgeving. In Nederland voert het RIVM samen met andere instanties beleid uit, met initiatieven als het Schone Lucht Akkoord om stikstofoxiden en fijn stof te reduceren.

Gezondheidsimpact kan bestaan uit kortdurende prikkelhoest, irritatie aan ogen en luchtwegen, en bij langdurige blootstelling verhoogde risico’s op hart- en vaatziekten en chronische longziekten. Voor ecosystemen kan slechte kwaliteit leiden tot verzuring, verminderde groei en schade aan gewassen.

Luchtkwaliteit is daardoor een belangrijke factor in volksgezondheid, verkeer en stedelijke planning.