luchtverontreiniging

Luchtverontreiniging is de aanwezigheid in de buitenlucht van schadelijke stoffen in concentraties die de gezondheid of het milieu kunnen schaden. Het is een van de belangrijkste milieu- en volksgezondheidsproblemen in stedelijke en regionale omgevingen.

Belangrijkste verontreinigende stoffen zijn fijn stof (PM2.5 en PM10), stikstofoxiden (NOx), zwaveldioxide (SO2), koolmonoxide (CO), vluchtige organische stoffen (VOCs) en troposferisch ozon (O3). De belangrijkste bronnen zijn verkeer en transport (verkeer, logistiek, luchtvaart), industrie en elektriciteitsopwekking, verwarming met fossiele brandstoffen, en landbouw (ammoniak). Natuurlijke bronnen zoals bosbranden kunnen kortdurende pieken veroorzaken.

Gezondheid en milieu: Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, longaandoeningen, astma en vroegtijdige sterfte. Kinderen, ouderen en mensen met chronische aandoeningen zijn extra kwetsbaar. Milieueffecten omvatten verzuring, verminderde biodiversiteit, schadelijke effecten op gebouwen en kunstwerken, en bijdragen aan smog en klimaatverandering.

Monitoring en beleid: veel landen voeren luchtkwaliteitsmonitoring uit en hanteren normen voor concentraties van PM, NO2 en O3. In de Europese Unie gelden richtlijnen en verordeningen voor grenswaarden en rapportage. Beleidsmaatregelen richten zich op emissiereductie bij voertuigen en industrie, schonere energie, en stedelijke planning.

Maatregelen en preventie: bevordering van openbaar vervoer, fietsen en schone aandrijving; strengere emissie-eisen voor voertuigen en systemen voor schone verwarming; publiek bewustzijn en waarschuwingen bij slechte luchtkwaliteit. Individuen kunnen door transportkeuzes, energieverbruik en rook- of open vuurbeperking bijdragen.