omgevingen

Omgeving is het geheel van kenmerken en factoren die een bepaald object, organisme of systeem omringen en beïnvloeden. Het omvat ruimtelijke aspecten zoals locatie en schaal, maar ook sociale, ecologische en culturele elementen. In vaktermen wordt gesproken van de omgeving of omgevingen ten opzichte van het onderwerp, en van de interactie tussen onderwerp en omgeving.

Omgevingen kunnen natuurlijke omgevingen (ecosystemen, habitats), stedelijke of landelijke omgevingen (wijken, infrastructuur), en sociale of culturele omgevingen (gemeenschappen, normen, economie) onderscheiden. Virtuele omgevingen vormen een modern onderdeel, zoals softwaresystemen, online platforms en simulaties. Elke omgeving heeft kenmerken die relevant zijn voor planning, onderzoek en beleid, zoals beschikbare ruimte, bronnen, regelgeving en beweegredenen van bewoners.

Bij geografie en ecologie bestuderen onderzoekers hoe omgevingen veranderen door menselijke activiteiten en natuurlijke processen. In stedenbouw en ruimtelijke planning wordt de omgeving beschouwd bij besluitvorming over transport, woningbouw en groenvoorziening. In informatica verwijst 'omgevingen' vaak naar ontwikkel-, test- en productieomgevingen.

Het begrip komt uit het Nederlands voor 'om' plus 'geving' en overlapt met milieu. In dagelijks taalgebruik ligt het accent vaak op de fysieke buurt, terwijl milieu ook sociale context kan aanduiden. In vaktaal kan omgeving een nauwere of ruimere betekenis hebben afhankelijk van de discipline.