energiewaardeketen

Energiewaardeketen is de keten van activiteiten die waarde toevoegt aan energie van de initiële bron tot het eindverbruik en de eindtoepassing. Het omvat de volledige levenscyclus van energie: winning of teruggewonnen bronnen, conversie naar bruikbare energie, transport en distributie, opslag, handel en levering, en het leveren aan eindgebruikers, inclusief vraagsturing en energiebesparing. Het begrip wordt gebruikt om kosten, investeringen en duurzaamheidsprestaties langs de hele keten te analyseren.

Fasegewijs omvat de energiewaardeketen primaire energierollen zoals fossiele brandstoffen, kernenergie, hernieuwbare bronnen en biomassa, die worden omgezet in elektriciteit, warmte of brandstoffen. Elektriciteit wordt opgewekt in centrale of decentrale bronnen, via hoogspanningsnetten getransporteerd en via distributienetten bij de consument afgeleverd. Opslag en balans zorgen voor afstemming van aanbod en vraag, met technologieën zoals batterijen en pumped hydro. Markten, tarieven en contracten regelen handel en levering door leveranciers aan consumenten. Eindgebruik en energiebesparingsmaatregelen sluiten de keten.

Acteurs en infrastructuur omvatten producenten, netbeheerders (transmissie en distributie), transporteurs, opslagexploitanten, handelaren, leveranciers en detailhandel, beleidsmakers en regelgevers. Cruciale infrastructuur zijn onder meer hoogspanningslijnen, gasleidingen, LNG-terminals, opslagfaciliteiten en steeds vaker decentrale assets zoals zonnepanelen op daken en klantgebonden batterijen.

Trends en uitdagingen bestaan uit decarbonisatie en energiebesparing die de keten hervormen, met meer gedecentraliseerde productie, digitalisering en smart-gridoplossingen. Integratie van variabele hernieuwbare bronnen, sectorkoppeling (elektriciteit, verwarming, transport) en beveiliging van de levering staan centraal, evenals marktontwerp, gegevensbeheer en grensoverschrijdende verbindingen.