Markten

Markten zijn economische en sociale instellingen waar kopers en verkopers goederen en diensten uitwisselen. Het mechanisme van vraag en aanbod bepaalt de prijs en de hoeveelheid die wordt verhandeld. Markten kunnen fysiek aanwezig zijn of digitaal plaatsvinden en variëren in schaal van lokaal tot mondiaal.

Er bestaan verschillende typen markten, waaronder goederenmarkten (consumptie- en producentengoederen), arbeidsmarkten (werkgelegenheid en lonen), financiële markten (aandelen, obligaties, valuta) en ruwe- en grondstoffenmarkten (energie, metalen). Ook onderscheiden we fysieke markten zoals openlucht- en boerenmarkten en online marktplaatsen en platforms. Binnen elk type kan concurrentie variëren van volkomen concurrentie tot oligopolie of monopolie.

Belangrijke functies zijn prijsvorming, toewijzing van middelen, informatieverstrekking aan kopers en verkopers, risicobeheer en het bieden van markttoegang.

Markten staan onder toezicht van wet- en regelgeving die consumenten beschermen, concurrentie waarborgen en transparantie bevorderen. Historisch ontwikkelden markten zich van lokale handelspleinen naar complexe financiële en digitale platforms, mede mogelijk gemaakt door transport, communicatie en betalingssystemen.

Hoewel markten efficiëntie kunnen verhogen en welvaart kunnen vergroten, kunnen marktfalen en ongelijkheid optreden wanneer informatie ontbreekt of externe effecten niet worden meegerekend. Digitalisering heeft markten getransformeerd met snelle prijsstelling en wereldwijde bereikbaarheid.