concurrentie

Concurrentie is de situatie waarin meerdere aanbieders strijden om de gunst van kopers voor hetzelfde product of dezelfde dienst. Doel van concurrentie is doorgaans om consumenten betere prijzen, kwaliteit en innovatie te bieden. Concurrentie beïnvloedt markten op gebieden zoals prijsstelling, productaanbod, service en technologische vernieuwing.

In vrije concurrentie proberen aanbieders efficiënter te produceren en te opereren om een sterke positie ten opzichte van rivalen te verwerven. De uitkomsten hangen af van de marktstructuur, de beschikbaarheid van informatie en toetredingsdrempels voor nieuwe spelers. Gezonde concurrentie kan leiden tot efficiënte allocatie van middelen en consumentenwelvaart verhogen.

Marktstructuren waarin concurrentie optreedt, variëren. Veelvoorkomende modellen zijn: perfecte concurrentie (veel aanbieders, homogeen product, vrije toetreding), monopolistische concurrentie (veel aanbieders, gedifferentieerde producten), oligopolie (weinig aanbieders, wederzijdse afhankelijkheid) en monopolie (één aanbieder). In de praktijk bestaan markten vaak uit combinaties van deze vormen, met uiteenlopende mate van concurrentie en marktmacht.

Concurrentie uit zich niet uitsluitend via prijs. Prijsconcurrentie is gangbaar, maar ook niet-prijsconcurrentie speelt een grote rol: kwaliteit, differentiatie, branding, klantenservice en innovatie zijn belangrijke factoren om klanten aan te trekken en te behouden.

Beleid en regulering richten zich op het beschermen en bevorderen van concurrentie. Mededingingsbeleid bestrijdt kartels, misbruik van marktmacht en oneerlijke praktijken. In de Europese Unie en Nederland houden regelgevers zoals de Europese Commissie en de Autoriteit Ondernemingsrecht of Autoriteit Consument & Markt toezicht, voeren fusieonderzoeken uit en nemen handhavingsmaatregelen waar nodig.

Samenvattend beïnvloedt concurrentie prijs, kwaliteit en innovatie op markten, met uiteenlopende effecten afhankelijk van de structuur en regelgeving.