gedifferentieerde

Gedifferentieerde is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat betekenisvol aangeeft dat iets gemaakt is om verschillend te zijn of aangepast aan verschillende behoeften. Het is de verleden tijd- of participiumvorm van het werkwoord differentiëren en wordt gebruikt als attributief adjectief vóór een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld in zinnen als gedifferentieerde aanpak of gedifferentieerde functies. In wiskunde en aanverwante vakgebieden verwijst het vaak naar systemen, modellen of processen waarin variabelen of parameters op verschillende manieren zijn aangepast of gesegmenteerd.

De term wordt in diverse domeinen toegepast. In het onderwijs verwijst 'gedifferentieerde instructie' naar lesontwerp dat rekening houdt met uiteenlopende leerbehoeften, tempo’s en voorkennis van leerlingen. In economie of marketing kan men spreken van gedifferentieerde prijsstelling of gedifferentieerde marktbenadering, waarmee verschillende klantgroepen op maat bediend worden. In data-analyse en statistiek kan men spreken van een gedifferentieerd model of dataset waarin segmentatie op kenmerken wordt toegepast. In de biologie wordt men doorgaans eerder gesproken over cel differentiatie; het bijvoeglijk gebruik van gedifferentieerde is daar minder gebruikelijk.

Etymologie en gebruik: de term is afgeleid van het Latijnse differentia en het werkwoord differentiëren. In het Nederlands komt het tot uitdrukking als attributieve vorm met -e wanneer het voorafgaat aan een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld een gedifferentieerde leeractiviteit. Zie voor verwante begrippen differentiatie en differentiëren.