abcessvorming

Abcessvorming is de medische term voor het proces waarbij een ontsteking leidt tot de vorming van pus in weefsel of een afgesloten ruimte. Een abces ontstaat doorgaans door een bacteriële infectie en kan overal in het lichaam voorkomen, maar komt het meest voor in huid- en weefselinfecties, tanden en organen.

De oorzaak is meestal bacterieel, vaak in combinatie met lokale beschadiging, obstructie of ingesloten flora. De ontstekingsreactie leidt tot accumulatie van neutrofielen en vloeibare necrose, waardoor pus ontstaat. Het gebied kan zich omgeven met een kapsel van ontstekingsweefsel; de aanwezigheid van pus verhoogt de druk en veroorzaakt pijn. Afhankelijk van de diepte kan een abces door de huid draineren of onder het weefsel blijven opgesloten.

Symptomen zijn lokale zwelling, pijn, warmte en roodheid, vaak vergezeld van gevoeligheid bij aanraking. Bij grotere of geïnfecteerde abcessen kunnen koorts, malaise en algemene ziektegevoel optreden. Diepgelegen abcessen kunnen ook klachten veroorzaken afhankelijk van de aangetaste locatie.

Diagnose gebeurt op basis van het klinisch beeld. Beeldvorming zoals echografie of CT kan nodig zijn bij diepe of onduidelijke abcessen. Bloedonderzoek kan leukocytose en verhoogde ontstekingsmarkeringen tonen; bij purulente inhoud kan microbiologisch onderzoek helpen bij het kiezen van gerichte antibiotica.

Behandeling bestaat uit drainage en behandeling van de onderliggende oorzaak. De belangrijkste maatregel is incisie en drainage (I&D) of chirurgische drainage bij diepe plaatsen. Antibiotica worden vaak gebruikt aanvullend, afhankelijk van de locatie, ernst en of er systemische tekenen zijn. In tandheelkunde kan endodontische behandeling of extractie van de aangetaste tand nodig zijn.

Prognose is over het algemeen goed na tijdige drainage, maar ongecontroleerde abcessen kunnen complicaties geven zoals doorgroei naar aangrenzende ruimten, sepsis of fistelvorming. Preventie omvat goede wondzorg, tijdige behandeling van huid- en tandinfecties en het behandelen van onderliggende aandoeningen die tot obstructie of immunosuppressie kunnen leiden.