vergezeld

Vergezeld is het voltooid deelwoord van het Nederlandse werkwoord vergezellen. Het betekent dat iemand of iets samen met een ander aanwezig is of meegaat. In zinnen wordt vergezeld vaak gevolgd door een prepositie die aangeeft wie of wat meekomt, bijvoorbeeld door iemand (door een gids) of van iets (van een toelichting): bijvoorbeeld “De groep werd vergezeld door een gids” of “De tentoonstelling werd vergezeld van een toelichting.”

Grammaticaal is vergezeld het voltooid deelwoord en kan in de voltooide tijd worden vervoegd met zijn, zoals in “De groep is vergezeld door een gids” of “De groep werd vergezeld door een gids.” In formele of literaire taal kan het ook als bijvoeglijk deelwoord voorkomen, al komt dat minder vaak voor.

Etymologie: vergezeld is afgeleid van het werkwoord vergezellen, waarin het gezellen betekent ‘begeleiden’. Het voorvoegsel ver- versterkt of wijzigt de betekenis van het werkwoord en vormt samen met gezellen het woord vergezellen.

Context en gebruik: vergezeld wordt veel gebruikt in rapporten, beschrijvingen van evenementen en literaire of formele teksten om aan te geven dat accompanied wordt door iemand of iets. Het onderscheid met synoniemen als begeleid ligt vooral in de nuance van begeleiding als gezamenlijke aanwezigheid.

Zie ook: vergezellen, begeleiden, begeleid. Synoniemen variëren met context; vergezeld blijft vooral een formele uitdrukking voor aanwezigheid als gevolg van begeleiding.