Doodsoorzaken

Doodsoorzaken is een term uit de medische en volksgezondheidswetenschappen die verwijst naar de reden waarom iemand sterft. In de praktijk wordt onderscheid gemaakt tussen de onderliggende doodsoorzaak (de ziekte of letsel die uiteindelijk aan de dood heeft toegeschreven) en de directe of eindveroorzaker (de onmiddellijke medische toestand die de dood tot gevolg had). Vaak worden meerdere aandoeningen vermeld op een overlijdensakte om het verloop van het stervensproces zo nauwkeurig mogelijk vast te leggen.

Oorzaakscategorieën zijn onder meer natuurlijke oorzaken, die voortkomen uit ziekten en fysiologische processen, en externe oorzaken, zoals ongevallen, zelfdoding, geweld of vergiftiging. Natuurlijke oorzaken omvatten veelvoorkomende aandoeningen als hart- en vaatziekten, kanker, long- en luchtwegaandoeningen, en infectieziekten. Externe oorzaken variëren sterk tussen leeftijdsgroepen en omgevingen en zijn vaak meer variabel per regio.

Data en codering spelen een sleutelrol in het begrip van doodsoorzaken. Verificatie gebeurt via overlijdenscertificaten, meestal gecodeerd volgens de ICD-10-classificatie. De onderliggende doodsoorzaak wordt gebruikt voor statistische analyses, terwijl aanvullende oorzaken een completer beeld geven van het stervensproces. De kwaliteit van de data hangt samen met de nauwkeurigheid van de certificering, medisch onderzoek en het autopsiepercentage.

Toepassingen van doodsoorzaken omvatten het volgen van trends, het bepalen van prioriteitsgebieden voor preventie en gezondheidszorgplanning, en het evalueren van interventies. De verdeling van veelvoorkomende oorzaken varieert door leeftijd, geslacht, sociaaleconomische factoren en regio, waardoor regionale en demografische analyses essentieel zijn.