tandenpatroon

Een tandenpatroon verwijst naar de aard en de volgorde van de tanden die in een mond voorkomen, meestal opgesplitst naar de twee gebitse arches: bovenkaak (maxilla) en onderkaak (mandibula). Het beschrijft welke tanden aanwezig zijn, hoe ze zijn gerangschikt en hoe ze op elkaar passen bij het sluiten van de mond. Het begrip wordt gebruikt in klinische tandheelkunde, orthodontie, forensische odontologie en antropologisch onderzoek.

Bij kinderen is het melkgebit (deciduous dentitie) aanwezig met twintig tanden. Bij volwassenen is het blijvende gebit gebruikelijk met 32 tanden, inclusief verstandskiezen. Tanden kunnen congenitaal ontbreken (hypodontie) of kunnen worden getrokken, waardoor het tandenpatroon verandert. Per kaak kunnen aanzienlijke variaties bestaan in het aantal, de positie en de uitlijning van tanden, evenals in occlusiepatronen zoals neutraal of afwijkingen zoals crowding (ruimtegebrek) en spacing (ruimtes tussen tanden). Bij occlusie wordt vaak gesproken over classificaties zoals Class I, II en III volgens Angle.

Toepassingen: in orthodontie wordt het tandenpatroon gebruikt voor diagnose, behandelplanning en monitoring van de voortgang. In forensische odontologie kan een kenmerkend tandenpatroon helpen bij identificatie aan de hand van gebitsgegevens. In antropologie en paleodontologie worden verschillen tussen populaties en tijdvakken bestudeerd aan de hand van tandpatronen.

Factoren: erfelijke factoren spelen een rol in de grootte, aantallen en posities; milieu-factoren zoals voeding en vroegtijdige extracties kunnen het patroon beïnvloeden. Sommige medische aandoeningen of syndromen kunnen afwijkingen in het tandenpatroon veroorzaken (bijv. hyperdontie, hypodontie).

Samengevat is tandenpatroon een breed begrip dat de structuur en variatie van het menselijke gebit beschrijft en belangrijke informatie levert voor klinische zorg, forensisch onderzoek en antropologisch begrip.