prematuriteit

Prematuriteit is de geboortemoment vóór 37 weken zwangerschap. Geboorten worden vaak ingedeeld naar de duur van de zwangerschap: extreem prematuur (<28 weken), zeer prematuur (28–<32 weken) en matig prematuur (32–<37 weken). Ook late preterm (34–<37 weken) wordt soms genoemd. De uitkomsten en zorgbehoefte variëren sterk met de mate van prematuriteit.

Oorzaken en risicofactoren zijn divers. In veel gevallen blijft de exacte oorzaak onbekend. Belangrijke factoren zijn een eerdere vroeggeboorte, een meerlingzwangerschap, infecties bij de moeder, placentaproblemen, hypertensie of diabetes bij de moeder, cervicale insufficiëntie en andere medische aandoeningen. Levensstijlfactoren zoals roken, alcoholgebruik en drugsgebruik, naast beperkte prenatale zorg, verhogen het risico.

Zorg bij prematuur geboren babies vindt meestal plaats in een neonatale intensivecareafdeling (NICU). Afhankelijk van de leeftijd en complicaties kan ademhalingsondersteuning nodig zijn (bijv. zuurstof, CPAP of beademing) en kan surfactant worden toegediend. Andere aandachtspunten zijn temperatuurregeling, voeding (van intraveneuze tot enterale voeding) en preventie en behandeling van infecties. Continue monitoring en follow-up op neurodevelopmental gebied zijn doorgaans onderdeel van de zorg.

Complicaties variëren van ademhalingsproblemen, apneu, sepsis en necrotiserende enterocolitis tot een open ductus arteriosus en retinopathie van prematuriteit. Op lange termijn zijn de risico’s afhankelijk van de graad van prematuriteit en kunnen neurologische problemen, leerstoornissen of gehoor- en zichtproblemen optreden. Velen herstellen met tijd en adequate zorg, maar sommige kinderen hebben blijvende uitdagingen.

Preventie en beleid richten zich op goede prenatale zorg, vroegtijdige signalering van complicaties, behandeling van infecties en leefstijlaanpassingen zoals stoppen met roken. Voor vrouwen met een eerdere vroeggeboorte kan progesterontherapie en soms een cerclage worden overwogen. Politiek en zorgsystemen spelen een cruciale rol in neonatale voorzieningen en familieondersteuning.