intraveneuze

Intraveneuze toediening, vaak afgekort als IV, verwijst naar het toedienen van vloeistoffen, medicijnen of voeding rechtstreeks in een ader. Door directe opname in de bloedcirculatie werkt het snel en kan de dosering nauwkeurig worden gecontroleerd. IV-therapie is een standaardtechniek in de acute zorg, chirurgie, anesthesie en klinische zorg, vooral wanneer orale toediening niet mogelijk is of onvoldoende effect heeft.

Toegang tot de ader kan op verschillende manieren plaatsvinden. Perifere intraveneuze toegang gebruikt een naald of korte katheter in een oppervlakkige ader, meestal in de arm of hand. Centrale venous access omvat langere katheters die via grote venen in de borstkas of nek lopen (bijvoorbeeld subclaviaal of jugularis) en soms een geïmplanteerde port (port-a-cath). Infu­sies kunnen continu zijn via een druppelset met pomp, of kortdurend als een bolusinjectie.

Toepassingen omvatten vocht- en elektrolytenbalans, toediening van medicijnen, bloedproducten en parenterale voeding, evenals het geven van diagnostische contrastmiddelen bij beeldvorming. Intraveneuze toediening biedt snelle werking en gecontroleerde dosering, maar brengt ook risico’s met zich mee.

Veiligheid en complicaties hangen af van de toegang en duur van de behandeling. Mogelijke bijwerkingen zijn infiltratie of extravasatie, inflammatie van de ader (phlebitis), infectie, trombose, luchtembolie, vocht- of medicatielast, en allergische reacties. Centrale lijnen hebben extra risico’s zoals pneumothorax en cathetergerelateerde infecties. Monitoring omvat evaluatie van de toegang, pijn, lokalisatie van de catheter en nauwkeurige observatie van vochtbalans en medicatiedosering.

De moderne intraveneuze therapie vindt wortels in de 19e eeuw, met vroege toepassingen van natriumchloride-oplossing voor rehydratie en resuscitatie, gevolgd door verdere ontwikkelingen in infuottechnieken.

---