toediening

Toediening is het proces waarbij een stof, meestal een geneesmiddel of een therapie, aan een patiënt wordt toegediend volgens een voorschrift of protocol. Het doel is een beoogd effect te bereiken met zo min mogelijk bijwerkingen.

In de gezondheidszorg voert men toediening uit door verpleegkundigen, artsen, apothekers en soms verzorgenden. Soms is zelftoediening mogelijk bij patiënten met duidelijke instructies en toezicht. Belangrijke randvoorwaarden zijn correcte patiëntidentificatie, inzicht in allergieën en mogelijke medicatieveiligheid.

Er bestaan verschillende toedieningsroutes en vormen. Voorbeelden zijn orale toediening (tabletten, vloeistof), sublinguale en buccale toediening, rectale en vaginale toediening, topische toediening (huid of slijmvliezen), en inhalatie. Parenterale toediening omvat intraveneuze, intramusculaire en subcutane routes. Ook toediening via een voedingssonde (enterale toediening) of via neus- en longwegen kan voorkomen. De keuze hangt af van het geneesmiddel, de toestand van de patiënt en praktische omstandigheden.

Het proces omvat voorschrijven, voorbereiden, toedienen en monitoren. Belangrijke overwegingen zijn juiste dosis, tijdstip, route, toedieningsvorm en mogelijke interacties met andere geneesmiddelen. De farmacokinetiek bepaalt wanneer en hoe snel de werking optreedt en hoe lang deze aanhoudt.

Veiligheid en kwaliteit zijn cruciaal. De vijf rechten van medicatietoediening (juiste patiënt, juiste medicatie, juiste dosis, juiste toedieningsroute, juiste tijd) helpen fouten te voorkomen. Betrouwbare patiëntidentificatie, controle van allergieën en monitoring van bijwerkingen zijn standaardpraktijken, met registratie in het medisch dossier voor verantwoording en evaluatie.