zorgbehoefte

Zorgbehoefte is de mate waarin iemand zorg en ondersteuning nodig heeft door gezondheidsproblemen, lichamelijke of cognitieve beperkingen, of ouderdom. Het begrip verwijst naar de benodigde hulp bij dagelijkse activiteiten, medische en verpleegkundige zorg, en sociale steun om veiligheid en kwaliteit van leven te waarborgen.

Zorgbehoefte omvat verschillende elementen: fysieke zorg (wassen, aantrekken, voeding, mobiliteit), praktische zorgen (huishoudelijke taken, koken, boodschappen, vervoer), medische en verpleegkundige taken (medicatiebeheer, wondzorg, injecties), toezicht en veiligheid (vallenrisico, dementie) en psychosociale ondersteuning (maatschappelijke participatie, gezelschap).

De zorgbehoefte wordt vastgesteld door zorg- of wijkteams en is bedoeld om een zorgplan en eventuele financiering te bepalen. Vaak wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerde instrumenten die ADL- en IADL-activiteiten meten, aangevuld met professionele beoordeling. Het resultaat wordt weergegeven als een zorgzwaarte- of zorgniveau en vormt de basis voor het toewijzen van zorguren, hulp in de thuissituatie of residentiële zorg. In veel systemen leidt de beoordeling tot een zorgpakket.

Zorg kan bestaan uit formele zorg (professionele zorgverleners, verpleegkundigen) en informele zorg (familie, vrienden). De verhouding is afhankelijk van individuele situatie, beschikbaarheid en beleid. Zorgbehoefte is dynamisch en kan veranderen door ziekte, herstel, of veranderingen in woon- en leefsituatie; daarom vindt periodieke herbeoordeling plaats.

In Nederland speelt zorgbehoefte een centrale rol bij de toekenning van langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning. De uitkomst van de zorgbehoefte bepaalt de hoogte en aard van het zorgpakket (zorgzwaartepakket) of andere ondersteuningsregelingen die iemand ontvangt.