prematuur

Prematuur is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en wordt in verschillende contexten gebruikt om aan te geven dat iets eerder plaatsvindt dan normaal of gewenst. Het woord kan ook als zelfstandig gebruikte term voorkomen in bepaalde vakgebieden. In brede zin verwijst prematuur naar onregelmatigheden in tijd of volgorde; bijvoorbeeld een prematuur besluit of prematuur handelen geeft aan dat iets te vroeg is gedaan.

In de medische context wordt prematuur vooral gebruikt bij geboorte. Een prematuur geboren baby is geboren vóór 37 weken zwangerschap. Binnen deze groep bestaan verdere indelingen: vroeggeboorte (tot 37 weken), met uiteenlopende gradaties zoals vroeggeboorte vooral tussen 34 en 37 weken, zeer vroeggeboorte (ongeveer onder de 34 weken) en extreem prematuur (meestal onder de 28 weken). Premature baby's hebben vaak extra zorg nodig in een neonatale intensive care, doordat organen zoals de longen en het immuunsysteem mogelijk nog niet volledig zijn ontwikkeld. De uitkomsten variëren sterk en hangen af van de mate van prematuriteit, de algehele gezondheid van moeder en baby, en de beschikbare medische zorg.

Daarnaast kan prematuur ook buiten de geneeskunde voorkomen om aan te geven dat iets eerder is dan gewenst of verwacht, bijvoorbeeld een prematuur eindpunt in een studie of een prematuur besluit.

Etymologisch komt prematuur uit het Frans prématuré en uiteindelijk uit Latijn maturus, wat rijp betekent. Het woord is in het Nederlands gangbaar sinds de 19e eeuw en wordt zowel letterlijk als figuurlijk gebruikt.