immuunsysteem

Het immuunsysteem is een complex netwerk van cellen, weefsels en moleculen dat het lichaam beschermt tegen ziekteverwekkers en abnormale cellen. Het onderscheidt eigen weefsel van vreemde stoffen en kan snel reageren op infecties, schade en tumoren.

Er bestaan twee hoofdonderdelen: de aangeboren immuniteit, die direct reageert via barrières, fagocyten en ontstekingsreacties; en de adaptieve immuniteit, die via B- en T-lymfocyten specifieke, geheugenrijke reacties opbouwt.

Belangrijke organen en weefsels zijn onder meer beenmerg (waar bloedcellen ontstaan), thymus (rijping van T-cellen), lymfeklieren, milt en mucosa-geassocieerd lymfoïde weefsel (MALT). Lymfocyten circuleren in bloed en lymfe.

Tijdens een immuunreactie herkennen receptorcomplexen antigenen, worden cellen geactiveerd, en zetten ze verschillende responsen in: fagocytose door neutrofielen en macrofagen, antigeenpresentatie door dendritische cellen, productie van antistoffen door B-cellen en cytotoxische acties door CD8+ T-cellen. Geheugencellen zorgen voor snellere reacties bij herhaalde blootstelling.

Onbalans kan leiden tot overmatige ontsteking, allergieën, auto-immuunziekten of immunodeficiënties. Levensfasen, voeding, stress en medicatie beïnvloeden de werking van het immuunsysteem.

Vaccinatie stimuleert adaptieve immuniteit zonder ziekteverwekkende infectie. De darm- en huidmicrobiota beïnvloeden de basisfunctie van het immuunsysteem, en samenwerking met andere systemen is cruciaal voor weefselbescherming en herstel.