fagocyten

Fagocyten zijn cellen van het aangeboren immuunsysteem die ziekteverwekkers, vreemde deeltjes en dood weefsel kunnen opnemen en vernietigen doordat ze fagocytose toepassen. De belangrijkste fagocyten bij mensen zijn neutrofiele granulocyten en macrofagen; daarnaast spelen dendritische cellen een rol bij antigeenpresentatie. Fagocytose vormt een eerste verdedigingslinie tegen infecties.

Het fagocytoseproces begint met chemotaxis naar de plek van infectie en binding van de deeltjes via receptoren, soms na opsonisatie door antistoffen of complement. De cel slokt het deeltje op in een fagosoom, dat fuseert met lysosomen tot een fagolysosoom. Daar worden de inhoud afgebroken door enzymen en reactieve zuurstof- en stikstofsoorten.

Naast het doden van microben spelen fagocyten ook een sleutelrol in het activeren van de adaptieve immuunrespons. Macrofagen en dendritische cellen presenteren fragmenten van opgeruimde antigenen via MHC-II aan T-cellen. Fagocytose wordt vaak vergroot door opsonisatie en door cytokinen zoals interferon-γ, die fagocyten activeren.

Fagocyten bevinden zich op verschillende plaatsen: neutrofielen in bloed, macrofagen in weefsels (bijvoorbeeld lever Kupffer-cellen, longen alveolaire macrophagen, microglia in de hersenen). Deficiënties in fagocytose kunnen leiden tot recidiverende infecties en granulomateuze ontstekingen, zoals bij chronische granulomateuze aandoening. Sommige pathogenen kunnen fagocytose ontwijken of overleven in fagolysosomen.