ontwerpregistraties

Ontwerpregistraties zijn vormen van intellectueel eigendom die het visuele uiterlijk van een product beschermen. Ze leggen vast hoe een voorwerp eruitziet, bijvoorbeeld de vorm, contouren, kleuren en textuur, zodat anderen dit uiterlijk niet zonder toestemming kunnen nabootsen voor vergelijkbare producten.

Een geregistreerd ontwerp kan betrekking hebben op een heel product of op een deel ervan. Belangrijke grenzen zijn dat de bescherming primair ziet op het uiterlijk en niet op de technische functie van het product. Verdediging vindt plaats tegen namaak of onrechtmatige exploitatie van het geregistreerde ontwerp in de territoria waar de registratie geldt.

Registraties kunnen nationaal of Europees worden aangevraagd. In de Benelux regelt de Benelux Office for Intellectual Property (BOIP ontwerprechten) voor Benelux-bescherming. Voor EU-brede bescherming kan een geregistreerd ontwerp (Registered Community Design) worden aangevraagd bij het European Union Intellectual Property Office (EUIPO). Er bestaan ook mogelijkheden om ontwerpen eerst nationaal te registreren en later uit te breiden.

Om in aanmerking te komen moet een ontwerp nieuw zijn en een voldoende individueel karakter hebben. Het ontwerp mag niet uitsluitend voortvloeien uit de technische functie van het product. In de EU geldt daarnaast de mogelijkheid van een ongeregistreerd ontwerp met minder uitgebreide bescherming, die gedurende maximaal drie jaar na creatie of openbaarmaking geldt.

Procesmatig doorloop je doorgaans: verzamel meerdere representaties van het ontwerp, selecteer een passende classificatie (bijvoorbeeld de Locarno-classificatie), dien de aanvraag in bij de relevante instantie en betaal de vergoedingen. Na formele beoordeling wordt de registratie verleend en gepubliceerd; derden kunnen worden uitgenodigd om bezwaar te maken of de registratie tegensprekelijk aan te vechten.

Een geregistreerd ontwerp biedt exclusieve rechten op de nabootsing en exploitatie van het uiterlijk in het geregistreerde rechtsgebied, meestal voor een periode van maximaal 25 jaar, tegen betaling van periodieke vernieuwingstoeslagen. Bescherming beperkt zich tot het uiterlijk en geldt niet voor technische functies of één op één gelijke nabootsingen in andere contexten.