natuurwaarde

Natuurwaarde is een begrip uit milieubeleid en natuurbescherming dat verwijst naar de waarde die de natuurlijke omgeving en haar onderdelen hebben voor mens en maatschappij. In beleidscontext wordt het gebruikt om de betekenis van natuur te beschrijven en om de effecten van menselijke activiteiten op natuur te beoordelen en te wegen.

Natuurwaarde kan worden onderverdeeld in ecologische, culturele en economische of maatschappelijke waarden. Ecologische waarde omvat factoren als biodiversiteit, genetische rijkdom, de staat van ecosystemen en hun veerkracht. Culturele en esthetische waarde verwijzen naar de schoonheid, inspiratie en cultuurhistorische betekenis van landschappen en soorten. Economische en maatschappelijke waarde zien partijen vaak terug in ecosystemen die vitale diensten leveren, zoals voedsel en water, regulering van klimaat en waterhuishouding, bestuiving, recreatie en toerisme, en de bijdrage aan gezondheid en welbevinden.

Assessments van natuurwaarde gebruiken verschillende methoden, zoals veldwaarnemingen, indicatoren voor biodiversiteit en habitatkwaliteit, en milieu- of natuureffectrapportages. In de ruimtelijke planning spelen natuurwaarden een rol bij het afwegen van milieueffecten, natuurherstel en compensatie. EU-netwerken zoals Natura 2000 beïnvloeden bovendien de bescherming van bijzonder waardevolle habitats en soorten in lidstaten, waaronder Nederland.

Natuurwaarde is daarmee zowel een objectieve beschrijving van wat er in de natuur aanwezig is als een evaluatie van de maatschappelijke betekenis daarvan. De interpretatie daarvan kan variëren per context, en er bestaat debat over de vraag in welke mate natuurwaarden kunnen worden gemonetariseerd versus erkend als intrinsieke of culturele waarden.