natuurwaarden

Natuurwaarden is een term die verwijst naar de kwaliteiten en kenmerken van de natuur die relevant zijn voor beleid, planning en beheer. Het begrip wordt in Nederland gebruikt om aan te geven welke natuurlijke waarden beschermd of versterkt moeten worden bij ruimtelijke ontwikkelingen, natuurgebieden en infrastructuur.

Natuurwaarden kunnen biologisch van aard zijn, zoals de aanwezigheid van bijzondere of beschermde soorten, de kwaliteit en staat van habitats, en de mate van biodiversiteit. Daarnaast spelen abiotische waarden een rol, zoals geologische kenmerken, hydrologie, landschapskwaliteit en natuurlijke processen. Ook ecosystemenervices zoals waterzuivering, klimaatregulatie, koolstofopslag en recreatieve of culturele waarden worden vaak als natuurwaarden beschouwd.

De beoordeling van natuurwaarden gebeurt via inventarisaties, monitoring en kaarten, bijvoorbeeld van Natura 2000-gebieden, Natura- en Landschapsdoelen en regionale ontwikkelingen. In ruimtelijke plannen worden natuurwaarden afgewogen tegen andere functies zoals wonen, werk en mobiliteit. Het doel is vaak behoud en herstel van kernwaarden, mogelijk in combinatie met ecologisch netwerk en corridors die natuurgebieden verbinden.

Toepassingen van natuurwaarden liggen in ruimtelijke ordening, natuurbeheer en milieueffectrapportages. Ze helpen bij het bepalen van beschermingsmaatregelen, compensaties en beheerplannen, en bij het maken van afwegingen bij vergunningverlening. Natuurwaarden zijn dynamisch en veranderen door beroep op natuurprocessen, verstoring en klimaatverandering; daarom vereisen ze regelmatig actualisatie en aanpassing van beheer- en beleidsmaatregelen.

Voorbeelden van natuurwaarden zijn hoogwaardige habitats, broed- en foerageergebieden voor kwetsbare soorten, natte en koolstofrijke ecosystemen, en landschappelijk kenmerkende of cultureel waardevolle gebieden.