inversie

Inversie is een Nederlands begrip dat duidt op een omkering of omdraaiing van volgorde, positie of relatie van elementen. In verschillende vakgebieden heeft inversie een specifieke betekenis, maar het kernidee is altijd dat iets wordt teruggedraaid of tegenovergesteld ten opzichte van wat gebruikelijk is.

In de taalkunde en grammatica verwijst inversie naar een verandering in de woordvolgorde. In standaard Nederlandse zinnen staat het onderwerp meestal voorop, maar bij inversie kan het werkwoord (en soms andere elementen) voor het onderwerp komen, zoals in vraagzinnen: Gaat hij naar het feest? In andere gevallen kan inversie optreden na bepaalde bijwoordelijke uitdrukkingen of bij nadruk.

In de wiskunde en informatica verwijst inversie naar het omkeren van een relatie of transformatie. Een inverse functie f^-1 geeft, onder bepaalde voorwaarden, de oorspronkelijke invoer terug uit de uitvoer. Een inverse matrix A^-1 bestaat als de determinant van A niet nul is en voldoet aan AA^-1 = I. Inverse processen komen ook voor bij het oplossen van omgekeerde probleemsituaties, zoals het afleiden van oorzaken uit meetgegevens.

In de meteorologie betekent inversie een temperatuurlaag waarbij de temperatuur hoger wordt met de hoogte in plaats van afneemt. Die omkering van de gebruikelijke afname van de temperatuur leidt tot stabiliteit in de atmosfeer en kan vervuiling en vocht ophouden, wat kan leiden tot smog of mist, vooral in valleien en bij rustige weersomstandigheden. Temperatuurinversie is vaak tijdelijk en regionaal.

Andere toepassingen van inversie komen voor in de techniek en wetenschap, zoals het idee van inverse problemen waarbij men uit waargenomen output de onderliggende oorzaak of parameters moet afleiden.