transformatie

Transformatie is het proces waarbij iets verandert van vorm, aard of toestand. De term komt uit het Latijn transformare, letterlijk 'van vorm veranderen'. In veel vakgebieden verwijst transformatie naar een omzetting die een object, gegevens of een systeem in een andere toestand plaatst.

In wiskunde en natuurkunde is een transformatie een functie of operatie die elementen uit een verzameling afbeeldt op elementen uit een andere verzameling. Voorbeelden zijn lineaire transformaties, rotaties, verschuivingen en schalingen. Transformaties kunnen eigenschappen zoals lineariteit en afstand behoudend of juist veranderend maken, en worden vaak uitgedrukt met matrices of coördinatentransformatie.

In informatica en datawetenschap verwijst transformatie naar het wijzigen van data, bijvoorbeeld tijdens ETL-processen, gegevensmapping, normalisatie en formaatconversies. Het doel is vaak interoperabiliteit, opslagoptimalisatie of betere analysemogelijkheden.

In biologie en geneeskunde kan transformatie slaan op genetische transformatie, het proces waarbij cellen DNA uit hun omgeving opnemen en integreren. Dit speelt een rol in microbiologie, moleculaire biologie en biotechnologie, en wordt ook gebruikt in onderzoek en de ontwikkeling van genetisch gemodificeerde organismen.

Ook buiten exacte wetenschappen wordt transformatie gebruikt, bijvoorbeeld voor veranderingen in organisatie of cultuur (organisatieverandering) en als thema in kunst en literatuur, waar metamorfose en herijking centraal staan. In deze context verwijst het naar ingrijpende veranderingen van structuur, identiteit of stijl.