eczéma

Eczeem, ook wel atopische dermatitis genoemd, is een veel voorkomende chronische, terugkerende inflammatoire huidziekte. Kenmerkend zijn jeuk, een droge en ontstoken huid en periodes van opvlamming. De aandoening begint vaak in de kindertijd en komt vaker voor bij mensen met een familiegeschiedenis van atopie, zoals astma of hooikoorts.

Symptomen zijn hevige jeuk, roodheid, droogte, schilfering en soms blaasjes of korsten. Bij volwassenen bevinden de plekken zich meestal in de plooien van armen en benen, aan de polsen en in het gezicht en de hals; bij jonge kinderen komen vaak het gezicht en de hoofdhuid het meest voor. Tijdens opvlammingen kan de huid verdikken en infecties door bacteriën zoals Staphylococcus aureus kunnen optreden.

Oorzaken en risicofactoren omvatten huidbarrière-zwakte, vaak geassocieerd met mutaties in het FLG-gen, immuunrespons die neigt naar een allergische (Th2-gedomineerde) ontsteking en omgevingsfactoren zoals irritantia, allergenen, klimaat en stress. Erfelijkheid speelt een rol.

Diagnose is doorgaans klinisch en gebaseerd op de kenmerken en de voorgeschiedenis; aanvullende tests zijn zelden nodig, tenzij er twijfel bestaat over andere aandoeningen of men mogelijk allergenen wil identificeren via patchtesten.

Behandeling richt zich op huidverzorging en het verminderen van ontsteking: regelmatige hydratatie met emolliënten, het vermijden van triggers en tijdens opvlammingen lokaal ontstekingsremmende middelen zoals corticosteroïden. In gevoelige gebieden kunnen calcineurin-remmers worden toegepast. Bij ernstige gevallen is fototherapie of systemische behandeling mogelijk (bijv. cyclosporine, methotrexaat, azathioprine); biologica zoals dupilumab bieden aanvullende opties.

Eczeem is vaak een chronische aandoening met perioden van verbetering en opvlamming; met juiste huidzorg en behandeling kunnen klachten aanzienlijk afnemen en de kwaliteit van leven verbeteren.