defecatie

Defecatie is het proces waarbij feces via de anus uit het lichaam worden verwijderd. Het is de laatste fase van de spijsvertering en vereist een gecoördineerde werking van zenuwen en spieren in de darm, bekkenbodem en anus.

Anatomie en regulatie: De dikke darm onttrekt water en elektrolyten en transporteert de onverteerde resten naar het rectum, waar feces tijdelijk worden opgeslagen. De interne sfincter ontspant zich onwillekeurig wanneer het rectum vol raakt; de externe sfincter en de bekkenbodempieren staan onder bewuste controle. Bij defecatie ontspannen deze sfinters geleidelijk terwijl de buik- en bekkenbodemspieren bijdragen aan de beweging van feces richting de anus.

Normaal defeceren: Een aandrang tot defecatie treedt op wanneer het rectum vol raakt. Door gecontroleerde ontspanning van de interne sfincter en inspanning van de externe sfinter en bekkenbodem kan feces naar buiten komen. De frequentie en consistentie van de stoelgang variëren tussen personen; vaak van meerdere keren per dag tot meerdere keren per week, met een zachte tot stevige consistentie.

Aandoeningen en klachten: Constipatie betekent zelden of harde stoelgang en onregelmatige stoelgang. Diarree is plotselinge, vaak waterige stoelgang. Fecale incontinentie is het onvermogen om stoelgang onder controle te houden. Oorzaken zijn onder meer laag vezel- en vochtgehalte, inactiviteit, leeftijd en medicatie (bijvoorbeeld opioïden).

Diagnostiek en behandeling: Bij aanhoudende of verontrustende klachten is beoordeling door een arts aanbevolen. Dit omvat medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek; soms aanvullende onderzoeken zoals bloedtesten of colonoscopie. Behandeling richt zich op oorzaak en kan voeding met vezels, vocht, regelmatige lichamelijke activiteit en medicatie omvatten. Raadpleeg bij acute pijn, bloed bij de stoelgang of plotselinge veranderingen een arts.