Constipatie

Constipatie is een aandoening waarbij de stoelgang minder frequent is en/of de ontlasting hard en droog is en moeizamer wordt uitgezet. Een gangbare definitie is minder dan drie stoelgangen per week of ontlasting die moeilijk uit te scheiden is. Constipatie kan tijdelijk voorkomen of chronisch zijn en kan de dagelijkse activiteiten beïnvloeden.

Oorzaken omvatten functionele constipatie (traag darmmotiliteit) en secundaire oorzaken zoals medicatie (opioïden, sommige antidepressiva), zwangerschap, hormonale stoornissen zoals hypothyreoïdie, neurologische aandoeningen en darmaandoeningen; bij ernstige blokkade kan obstructie aanwezig zijn. Leeftijd en leefstijl spelen vaak een rol, en alarmtekens kunnen wijzen op een onderliggende aandoening die verder onderzocht moet worden.

Symptomen zijn onder meer minder frequente stoelgangen, harde ontlasting, moeite bij de stoelgang, het gevoel van onvolledige evacuatie en een opgeblazen gevoel of buikpijn. Ernstige gevallen kunnen leiden tot fecale impactie en aambeien. Rode vlaggen zijn plotseling gewichtsverlies, bloed bij de ontlasting, hevige buikpijn of verandering in stoelgang bij iemand ouder dan 40, die verder onderzoek vereisen.

Diagnose gebeurt meestal op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek. Bloedonderzoek en mogelijk beeldvorming of endoscopie worden overwogen bij rode vlaggen of bij oudere patiënten om andere oorzaken uit te sluiten.

Behandeling richt zich op leefstijlaanpassingen zoals meer vezels (voedingsvezel), voldoende vocht, regelmatige lichaamsbeweging en een vast toilettempo. Laxantia kunnen worden gebruikt, afgestemd op de oorzaak: osmotische laxantia (bijv. polyethyleen glycol), zachte laxativa (docusaat) en/ of stimulerende laxantia (senna) kortdurend. Bij zwangerschap of specifieke aandoeningen geldt maatwerk en medische begeleiding. In geval van fecale impactie is medische verwijdering noodzakelijk.